Kontrola i certyfikacja produktów ekologicznych importowanych z krajów trzecich, takich jak Ukraina, są ścisłe i podlegają wymogom równoważnym unijnym przepisom dotyczącym produkcji ekologicznej. Proces ten jest nadzorowany przez jednostki certyfikujące posiadające akredytację, uznane i monitorowane przez Komisję Europejską, zgodnie z unijnymi regulacjami.
Kontrola żywności pochodzącej z krajów trzecich jest dwuetapowa. Po dopuszczeniu do obrotu na terytorium Unii Europejskiej, przesyłki produktów ekologicznych podlegają nadzorowi polskich akredytowanych jednostek certyfikujących. Te jednostki są upoważnione do przeprowadzania urzędowych kontroli na terenie Polski. W ramach tego procesu sprawdzane jest, czy każda przesyłka importowanego produktu została zatwierdzona do obrotu na terytorium Wspólnoty przez Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (WIJHARS). Produkt importowany musi być objęty certyfikatem, a każda przesyłka musi posiadać świadectwo kontroli wydane przez jednostkę certyfikującą zatwierdzoną przez Komisję Europejską oraz być potwierdzona w systemie TRACES przez WIJHARS.
WIJHARS-y oraz jednostki certyfikujące przeprowadzają również selektywne badania próbek importowanych produktów. W przypadku wykrycia pozostałości środków niedopuszczalnych w produkcji ekologicznej, produkt nie jest dopuszczany do obrotu. Dodatkowo, gdy jednostka certyfikująca stwierdzi takie pozostałości, produkt jest blokowany, a wszczynane jest postępowanie wyjaśniające, zgodnie z międzynarodowymi procedurami notyfikacji w systemie OFIS administracyjnym przez Komisję Europejską.
Krystyna Radkowska, prezes Polskiej Izby Żywności Ekologicznej, podkreśla, że ekologiczna żywność sprowadzana z Ukrainy do Polski posiada certyfikat bio i jest regularnie poddawana badaniom w polskich akredytowanych laboratoriach. Ostrzega przed myleniem tego typu produktów z tą żywnością, która jest przedmiotem protestów europejskich rolników. Radkowska podkreśla, że międzynarodowe współprace w zakresie certyfikacji ekologicznej są stale monitorowane i nie mają związku z niską jakością produktów na polskim rynku.
W celu uzyskania informacji na temat zasad prowadzenia kontroli i certyfikacji, Programy certyfikacji są dostępne na stronach internetowych akredytowanych jednostek certyfikujących. Proces certyfikacji oparty jest na zatwierdzonych procedurach zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17065. Informacje dotyczące importu produktów rolnictwa ekologicznego można znaleźć na stronie IJHARS (https://www.gov.pl/web/ijhars/import-produktow-ekologicznych), a wykaz producentów ekologicznych podlegających kontroli jest dostępny na stronie IJHARS (https://www.gov.pl/web/ijhars/udostepnianie-informacji-o-producentach-w-rolnictwie-ekologicznym-1). Elektroniczne wersje certyfikatów producentów ekologicznych można zweryfikować w ogólnodostępnej wyszukiwarce na stronie internetowej administrowanej przez Komisję Europejską (https://webgate.ec.europa.eu/tracesnt/directory/publication/organic-operator/index).
