przewodu pokarmowego. Powinny się one znaleźć w naszej diecie zwłaszcza w okresie letnim, kiedy jest na nie sezon.Malina leśna ma zdecydowanie silniejszy i milszy zapach niż jej siostra - malina ogrodowa.. Jest znakomitym owocem deserowym i surowcem przetwórczym, niestety wyjątkowo delikatnym i nietrwałym. Ze względu na szybkie psucie się powinna być spożyta lub przetworzona w dniu zbioru. Najlepiej smakuje jedzona po zerwaniu prosto z krzaka, ale wykorzystuje się ją również do wyrobu aromatycznych przetworów takich jak soki, dżemy, konfitury, wino. Malinom przypisuje się działanie przeciwgorączkowe, napotne, wykrztuśne, moczopędne, oczyszczające i wzmacniające. Ze względu na działanie napotne sok z malin od dawna był wykorzystywany w przyrodolecznictwie przy przeziębieniach i grypie. Zjadając 100 g maliny dostarczamy naszemu organizmowi 5 g cukrów, 2 g kwasów organicznych, ponad 1 g białek i związków azotowych, ok. 0,6 g składników mineralnych, nieco pektyn oraz 31 mg witaminy C (50% ilości, którą powinniśmy dostarczać sobie wraz z pożywieniem w ciągu dnia). Kwasy organiczne zawarte w malinach tj. cytrynowy, jabłkowy, winowy i inne, są nie tylko substancją odżywczą, lecz również znakomicie ułatwiają procesy trawienia.
Jeżyna – występująca w kilkudziesięciu odmianach ma bardzo podobne właściwości lecznicze do swojej kuzynki maliny. Ma jednak od niej inny wygląd i aromat – jej nieco cierpkie w smaku owoce mają ciemno granatową barwę, stąd Anglicy nazywają je
czarnymi jagodami (blackberries).[-------]
Jagoda (inaczej borówka czarna lub czernica) jest świetnym surowcem na przetwory tj. dżemy, konfitury. Nie dorównują one jednak smakowi świeżych owoców. Osobę po spożyciu jagód łatwo zidentyfikować ze względu na zabarwieniem języka myrtylliną - ciemnoczerwonym barwnikiem antocyjanowym zawartym owocach. Wielostronne działanie lecznicze jagód wynika z zawartości zespolonego kompleksu substancji aktywnych, do którego należą garbniki, antocyjany, związki nazywane „roślinną insulinę” i witaminy.
Świeże owoce znakomicie regulują pracę przewodu pokarmowego. Charakter ich oddziaływania jest dwubiegunowy – z jednej strony działają rozluźniająco przy zaparciach, a z drugiej przeciwdziałają biegunkom. Owoce suszone działające tylko przeciwbiegunkowo, mają również właściwości antyseptycznie, przeciwgorączkowe, dawniej używane były również jako środek antyrobaczycowy (pomagały pozbyć się owsików i glist). Brytyjscy lekarze stwierdzili skuteczne działanie czernic przeciw pylicy, zatem spożywanie ich powinno być zalecane
między innymi górnikom. Jagód nie powinno również brakować w diecie osób z wadami wzroku. Ze względu na to, iż wyostrzają ostrość widzenia, podawane były podczas II wojny światowej pilotom odbywającym nocne loty. Oprócz owoców w lecznictwie wykorzystuje się również liście jagód, które jako składnik naparów stosuje się w stanach zapalnych układu moczowego i przewodu pokarmowego oraz jako środek pomocniczy przy cukrzycy (zawierają wspomnianą wcześniej „roślinna insulinę”).[-------]
Jeśli ktoś szuka niepowtarzalnego aromatu, to niewątpliwie powinien go szukać w leśnych. Pachnąca apetyczna leśna poziomka, lubiana jako owoc deserowy, mimo swoich zalet nie odgrywa w przemyśle przetwórczym ważnej roli, bo bardzo szybko gorzknieje na skutek fermentacji fenolowej. Poziomki podobnie jak inne owoce leśne zawierają cukry proste, kwasy organiczne, sole mineralne i witaminy. Zawartość witaminy C w poziomkach jest dwukrotnie większa niż w malinach i wynosi aż 60 mg/ 100 g. W medycynie naturalnej jako surowiec do przyrządzania preparatów leczniczych wykorzystuje się liście poziomki leśnej. Napary z liści poziomki stosuje się przy nieżytach żołądka (w tym również u dzieci) oraz jako środek moczopędny.
żurawina
Czerwone grona zdobiące jesienią drzewa jarząbu nie każdy z nas kojarzy z owocami jadalnymi, tymczasem mają one swoje zastosowanie w kuchni. Owoce j zawierają cukry, kwasy organiczne, witaminę C, karoten, sole mineralne, sporo sorbitolu (alkohol), gorycze oraz toksyczny kwas parasorbinowy, który wywołuje dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (nudności, biegunkę, wymioty), a nawet uszkodzenie układu moczowego. Zawartość toksycznego związku wcale nie oznacza, że owoców jarzębiny nie należy spożywać – kwas parasorbinowy ulega rozkładowi zarówno w wysokiej temperaturze, jak i niskiej (poniżej 0°C), stąd jarzębinę można spożywać pod warunkiem, że została wcześniej poddana odpowiednim zabiegom termicznym umożliwiającym jej odgoryczenie. Z jarzębiny przygotowuje się dżemy o charakterystycznym gorzkawym i pikantnym smaku, soki oraz wódkę (jarzębiak), którą podaje się z ciemnymi mięsami i dziczyzną.
Owoce leśne są powszechnie lubiane, w tym również przez najmłodszych. Nie powinno się jednak ich podawać dzieciom do pierwszego roku życia ze względu na mogące pojawić się u nich reakcje alergiczne.
dr Joanna Walczak
www.fit.pl
