W tegorocznym badaniu dotyczącym wiedzy na temat soków, jak i w zeszłym roku, udział wzięła ogólnopolska próba Polaków w wieku od 20 do 75 lat. Celem badania było poznanie nawyków konsumentów dotyczących wyboru i spożycia soków, ich nawyków żywieniowych, oraz zbadanie wiedzy respondentów na temat soków dostępnych w sklepach.
55% konsumentów pije soki ze względu na składniki odżywcze Najczęstszym powodem spożycia soków jest potrzeba uzupełnienia witamin i innych składników odżywczych, co zadeklarowało 55% badanych. Połowa respondentów sięga po soki także ze względu na ich smak – częściej robią to mężczyźni, osoby młodsze (do 34 roku życia) i z wyższym wykształceniem. Ponadto, 43% konsumentów wybiera soki w celu zaspokojenia pragnienia, co dotyczy przede wszystkim mężczyzn. 28% badanych sięga po soki jako alternatywę dla całych owoców i warzyw. Warto podkreślić, że 55% osób badanych uważa, iż tego rodzaju produkty mogą stanowić wartościowe uzupełnienie diety.
Wzrasta ilość spożywanego soku jednorazowo Wyniki tegorocznego badania wykazują, że zmniejszyła się częstotliwość spożywania soków "kilka razy dziennie". Taką odpowiedź zaznaczyło jedynie 10% respondentów, co oznacza spadek o 4% w porównaniu do zeszłorocznych badań. Warto jednak zwrócić uwagę na wzrost ilości spożywanego soku jednorazowo – 16% respondentów wskazało, że wypija jednorazowo więcej niż szklankę, co stanowi wyraźny wzrost względem lat poprzednich. Wciąż jednak większość osób spożywa jednorazowo 200-250 ml soku.
Sok jako porcja owoców i warzyw Interesujący jest także trend związany z postrzeganiem soku jako porcji owoców i warzyw. Sześciu na dziesięciu konsumentów uważa, że szklanka soku może stanowić jedną z 5 dziennych porcji owoców i warzyw, jednak odpowiedzi tych jest mniej niż w poprzednich latach. Co więcej, 42% respondentów uważa, że mogą to być także soki dostępne w sklepach.
Większość konsumentów słyszała o podstawach zdrowego odżywiania. Badanie pozwoliło zgłębić tematykę znajomości zasad zbilansowanej diety. Okazuje się, że 3/4 konsumentów słyszało o podstawach zdrowego odżywiania – min. 5 porcji warzyw i owoców dziennie, a tyle samo z nich przynajmniej czasami stosuje zasady zbilansowanej diety. Jednak jedynie 16% robi to zawsze. Są to zwykle osoby z wyższym wykształceniem, mieszkające w największych miastach oraz te w wieku do 34 lat. Osoby z niższym wykształceniem i mężczyźni częściej nigdy nie stosują zasad zbilansowanej diety.
– 55% Polaków wie, że sok może stanowić jedną z 5 porcji warzyw i owoców. Ta świadomość cieszy. Co więcej, 75% osób badanych słyszało, że powinno się spożywać minimum 5 porcji warzyw i owoców dziennie, co również napawa optymizmem. Wciąż jednak jako społeczeństwo powinniśmy zwracać większą uwagę na nasze nawyki żywieniowe. Metoda małych kroków jest bardzo dobrym rozwiązaniem w polepszeniu jakości diety. Wprowadzanie drobnych zmian, jak dodawanie warzyw do każdego posiłku i sięganie po szklankę soku dziennie, może zrobić wiele dobrego dla naszego zdrowia – zauważa dr hab. lek. Dariusz Włodarek, prof. SGGW.
Osoby z wyższym wykształceniem częściej zwracają uwagę na etykiety Jakie jeszcze zmiany w zachowaniach konsumenckich można zaobserwować na podstawie analizy przeprowadzonego badania? Okazuje się, że corocznie maleje liczba osób, które zwracają uwagę na informacje dotyczące recyclingu opakowania soku. W bieżącym roku jedynie 16% respondentów przyznaje, że sprawdza tę informację, w porównaniu do 23% w 2022 roku. Okazuje się, że 3 na 10 konsumentów zawsze czyta skład na opakowaniach soków, a informacje zawarte na opakowaniu są kluczowe przy wyborze produktu dla ponad połowy konsumentów. Czego na nich szukamy? Najważniejsze informacje dotyczą zawartości witamin, oznaczenia produktu jako polski oraz o wpływie na zdrowie. Informacje o wpływie na zdrowie są ważne dla 1/3 konsumentów – ważniejsze dla mężczyzn. Przy czym osoby z wyższym wykształceniem są bardziej świadomymi konsumentami – istotnie częściej zawracają uwagę na etykiety, znają i stosują zasady zbilansowanej diety. Podobnie jak w poprzednich latach informacje zawarte na opakowaniu są kluczowe przy wyborze soku dla ponad połowy konsumentów. Częściej dla kobiet, osób z wykształceniem wyższym i mieszkańców największych miast.
Cena ma znaczenie Wybierając sok badani kierują się najczęściej smakiem, ceną i rodzajem soku. Zauważalny jest wzrost liczby konsumentów, którzy przy wyborze soków zwracają uwagę na oferty promocyjne. To zjawisko sugeruje, że czynniki ekonomiczne zaczynają odgrywać istotną rolę w procesie decyzyjnym konsumentów. Po jakie smaki soków Polacy sięgają najczęściej? Wciąż najpopularniejszy jest sok pomarańczowy, wskazany przez 52% respondentów. Jednak już na drugim miejscu jest jabłkowy (40%), a na kolejnych multiwitamina (34%) i wieloowocowy (26%). Na sok pomidorowy wskazało 22%, marchwiowy 19%, a 7% na buraczany. Jeżeli chodzi o miejsce zakupu soku to wciąż preferowane są dyskonty – częściej wśród mężczyzn i osób w wieku 45-54 i hipermarkety – częściej wybierane przez młodych (20-34 lata). W małych sklepach istotnie częściej kupują mieszkańcy wsi.
Sok, nektar a napój Większość konsumentów wie, jakim produktem jest sok i skutecznie łączy go z odpowiednimi etykietami i określeniami. Jednakże, w przypadku napojów owocowo-warzywnych i nektarów, obserwuje się pewne trudności wśród konsumentów z właściwym dopasowywaniem etykiet oraz używanymi określeniami. Niestety połowa konsumentów jest zdania, że soki owocowe 100% w sklepach zawierają dodany cukier, co jest oczywiście odpowiedzią błędną. Częściej są to osoby w wieku 35-44 oraz posiadające wykształcenie niższe. Co jednak ciekawe, większość, bo aż ośmiu na dziesięciu konsumentów wskazało, że sok zawiera 100% owoców lub warzyw. Istotnie częściej były to kobiety.
Tylko 6% Polaków nie pije soków Soków nie pija 6% respondentów, głównie osoby powyżej 65. roku życia. Osoby, które zadeklarowały, że nie piją soków, jako powody wymieniały najczęściej: „wolę wodę/piję wodę” (47%), „wolę owoce” (35%) i „zawierają cukier, mają w składzie cukier” (28%). Ważnym elementem analizy są również powody unikania spożywania soków. Stosunkowo niewielka grupa respondentów wskazuje, że nie lubi soków (16%) lub unika ich ze względów zdrowotnych, związanych z cukrzycą (6%).
Pomimo zauważenia pewnych zmian w zachowaniach i preferencjach konsumenckich w omawianym badaniu, nie można mówić o rewolucji względem lat poprzednich. Choć Polacy są świadomymi konsumentami, wciąż potrzebne są działania edukacyjne na temat specyfiki poszczególnych produktów spożywczych, ich składu, wartości odżywczej oraz wpływu na nasze codzienne zdrowie.
