Związek ACEs z niezdrowymi nawykami żywieniowymi
"W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie psychologicznymi uwarunkowaniami otyłości. Nasze badania potwierdzają, że traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa mogą stanowić istotny czynnik ryzyka niezdrowych zachowań żywieniowych i w efekcie problemów zdrowotnych w późniejszym życiu" – podkreśla prof. Marcin Rzeszutek, kierownik zespołu badawczego.
W badaniach zespołu wykazano, że osoby z wyższą liczbą ACEs częściej spożywały produkty niekorzystne dla zdrowia, takie jak fast food czy słodycze, a rzadziej sięgały po zdrowe produkty, jak owoce, warzywa czy ryby. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie Appetite.
Świadomość wśród specjalistów i pacjentów
"Zrozumienie roli ACEs w kształtowaniu nieprawidłowych wzorców żywieniowych jest kluczowe, zarówno dla pacjentów, jak i specjalistów, takich jak lekarze rodzinni czy dietetycy" – zauważa dr Małgorzata Desmond z University College London, współautorka badania.
Czym są niekorzystne doświadczenia z dzieciństwa?
ACEs obejmują stresujące lub traumatyczne wydarzenia, takie jak przemoc (fizyczna, emocjonalna, seksualna), zaniedbanie, dysfunkcje rodzinne (np. alkoholizm, narkomania) czy skrajne ubóstwo. Światowe dane wskazują, że około 25% ludzi doświadczyło przynajmniej jednego ACE, a 15% – dwóch lub więcej.
Trauma dzieciństwa w Polsce
Polskie badania, przeprowadzone na reprezentatywnej próbie ponad 3,5 tys. osób, wskazują, że skala ACEs w naszym kraju jest wyższa niż w innych regionach. Aż 53% Polaków doświadczyło przynajmniej jednego ACE, a 36% – dwóch lub więcej. Najczęstsze formy ACEs w Polsce to przemoc fizyczna, uzależnienia w rodzinie (35%), przemoc psychiczna (29%) i zaniedbanie emocjonalne (28%).
Jak trauma wpływa na zdrowie?
Traumatyczne wydarzenia mogą prowadzić do zaburzeń emocjonalnych, problemów z regulacją impulsów oraz napadowego objadania się. Z badań wynika również, że długotrwały stres wywołany ACEs wpływa negatywnie na rozwój mózgu oraz funkcjonowanie układu nerwowego, hormonalnego i odpornościowego.
ACEs są także istotnym czynnikiem ryzyka takich problemów jak depresja, uzależnienia czy PTSD. Prof. Rzeszutek wskazuje, że PTSD dotyka 19% dorosłych Polaków, a complex-PTSD – 11%.
Wpływ ACEs na jakość diety
Analizy pokazują, że osoby z większą liczbą ACEs mają niższy indeks zdrowej diety (Pro-Healthy Diet Index, pHDI) i wyższy indeks niezdrowej diety (Non-Healthy Diet Index, nHDI). Dodatkowo często zmagają się z otyłością.
"Chociaż powszechnie wiadomo, że używki czy niezdrowe jedzenie wpływają na zdrowie, nasze badania pokazują, że również traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa mogą kształtować jakość diety w dorosłości. Nieodpowiednia dieta zwiększa zaś ryzyko wielu chorób" – podsumowuje dr Desmond.
