Seniorzy w klubie

Do klubów fitness przychodzą zróżnicowani klienci. Na zajęcia grupowe zapisują się kobiety, mężczyźni, ludzie młodzi i bardzo dojrzali. Każda z tych grup ma inne oczekiwania, potrzeby, możliwości, upodobania, a co za tym idzie, nadzieje związane z uczestnictwem w zajęciach klubowych. Dla jasności obrazu możemy ich podzielić na dwie zasadnicze grupy. Pierwszą z nich stanowią ludzie młodzi i w przeważającej większości sprawni (wyjątki stanowią ludzie z dużą nadwagą). Grupa ta to przeważnie ludzie aktywni, przebojowi, dla których podjęcie decyzji o zapisani się do klubu jest sprawą naturalną, a w zasadzie konieczną w dzisiejszych czasach. Instruktor nie powinien mieć większy problemów z ułożeniem programu treningowego czy zaproponowaniem zajęć w grupie młodemu klientowi. Drugą grupę stanowią ludzie dojrzali, po 40-ce i starsi. Nikt nie wyznaczył granicy wieku decydującej o możliwości uprawiania ćwiczeń w klubie, granicą tą są możliwości fizyczne każdego człowieka i jego chęci do podjęcia aktywności. Na szczęście wielu ludzi starszych chce ćwiczyć, aby poprawić swój stan psychofizyczny. Ta grupa klientów jest znacznie bardziej wymagająca i to pod każdym względem. Dlaczego? Odpowiedź na to pytanie jest złożone.

Pierwszy raz

Podjęcie decyzji o przyjściu do klubu bardzo często jest okupione strachem i niepewnością Czy ja się nadaję? Czy nie jestem za stara lub stary? Czy się nie ośmieszę? Te i inne pytania bardzo często zadają sobie dojrzali klienci. Odpowiedź, która nasuwa się sama, brzmi: lepiej późno niż wcale. Często kobiety w wieku lat wybierają się po raz pierwszy do klubu z myślą o sobie, aby zrobić coś dla własnego zdrowia i dobrego samopoczucia. Są to osoby, które potrzebują przyjęcia indywidualnego, ciepłego i wyrozumiałego. Ich młodość przypadała na okres kryzysu, stanie w kolejkach za przydziałową kawą czy śmietaną, a i kluby fitness, ogólnie dostępne, pojawiły się stosunkowo niedawno. Zatem odpowiednia rozmowa i objaśnienie ćwiczeń są ogromnie ważne. Bardzo często pierwsze spotkanie z klientką polega na miłej rozmowie i oprowadzeniu po klubie. Wprawdzie nie każdy klub może pozwolić sobie na indywidualne przyjmowanie klientów, natomiast każdy powinien zapewnić profesjonalną obsługę.

Przygotowanie instruktorów

Należy bezwzględnie podkreślić, że zajęcia z osobami starszymi może prowadzić tylko instruktor za znajomością anatomii, fizjologii i biomechaniki. Przygotowanie takie mają instruktorzy, którzy ukończyli Akademię Wychowania Fizycznego lub szkolenia uzupełniające w tym zakresie. Bardzo często w jednej grupie ćwiczą osoby starsze i młodsze, a co za tym idzie zróżnicowane pod względem sprawności fizycznej. Razem ćwiczą panie po pięćdziesiątce z dziewczynami dwudziestoletnimi. Tylko obserwacja wszystkich uczestników oraz szybka ocena zaawansowania ruchowego oraz dobór ćwiczeń odpowiednich dla obu grup wiekowych zapewni bezpieczne zajęcia. Zadanie to nierzadko jest trudne do zrealizowania nawet dla doświadczonego instruktora. Niektóre kluby tworzą oddzielne grupy dla osób starszych i młodych. O takim zróżnicowaniu klientów musi decydować liczba uczestników każdej grupy. Często jednak osoby dojrzałe są w mniejszości w stosunku do młodych, trudno więc utworzyć samodzielną grupę dla paru osób. Jest jeszcze inny aspekt podziału na grupy. Grupy mieszane świetnie się sprawdzają, wymagają jednak od instruktora odpowiedniego doboru ćwiczeń. Panie dojrzałe, ćwicząc z młodszymi od siebie, bardziej starają się, czują się młodsze, sprawniejsze, jednym słowem nie czują się stare. Naprawdę trudno znaleźć lepszą motywacją do ćwiczeń. Czy zatem należy tworzyć grupy dla starszych i młodszych? Chyba nie. Kluby fitness są przeznaczone dla ludzi zdrowych, niepotrzebujących rehabilitacji czy specjalnej opieki medycznej. Gdyby oferta klubu obejmowała zajęcia korekcyjne, rozdział grupowy na zdrowych i niedomagających byłby niezbędny. Takie kluby są jednak w mniejszości i kierują się własnymi zasadami dotyczącymi podziału na zespoły ćwiczebne. Główną przyczyną tworzenia grup powinno być dobro klienta, a nie ułatwianie pracy instruktorowi. Uczestnicy zajęć powinni mieć możliwość wybrania między grupą początkującą, średnio zaawansowaną lub zaawansowaną, między zajęciami o niskiej lub wysokiej intensywności, między kształtującymi sylwetkę a budującymi wytrzymałość i kondycję. Mając różnorodny wachlarz zajęć, dużo łatwiej jest dobrać rodzaj ćwiczeń do możliwości, wieku czy upodobań naszego klienta. Każdy instruktor powinien zatem liczyć się z możliwością prowadzenia zajęć w jednym czasie z osobami o odmiennych możliwościach fizycznych. Rozwiązaniem mogą tu być ćwiczenia alternatywne, czyli zastępujące wersje trudne łatwiejszymi. Ćwiczenia zastępcze pomagają podczas zajęć w wyrównywaniu poziomu trudności oraz dają możliwość wspólnego uczestnictwa w zajęciach wszystkim osobom bez względu na różnice w wytrenowaniu. 

Trening a starzenie się organizmu

Nie istnieje wiek człowieka, który można byłoby przyjąć za początek starzenia się organizmu. Nie istniej też jednoznaczna definicja tego procesu, a jego mechanizm jest nadal daleki od poznania. Przyjmuje się, że na okres między 25-tym a 30-tym rokiem życia przypada maksymalna sprawność czynnościowa i adaptacyjna organizmu. Większość wykładników funkcji ustrojowych po 35-tym roku życia zmniejsza się i w tym znaczeniu można późniejsze lata życia zaliczać do okresu stopniowego zmniejszania się sprawności organizmu. Środkiem do utrzymania dobrej kondycji jest trening fizyczny. Niesprawność naszych klientów wynika z niedoboru ruchu bądź z zupełnego braku dbania o funkcjonowanie własnego organizmu. Często utrata siły i masy mięśniowej nie jest wynikiem starzenia się organizmu, lecz zwykłego zaniedbania w ćwiczeniach ruchowych. Osoby starsze mają niższą wydolność organizmu, często problemy z dostateczną ruchomością w stawach, siła i elastycznością mięśni. Trening fizyczny wykonywany regularnie, niezależnie od tego, w jakim wieku został rozpoczęty, w znacznym stopniu przedłuża sprawne funkcjonowanie organizmu, a co za tym idzie, podnosi komfort życia. Duże znaczenie dla stanu fizycznego ma trening siłowy. Liczne badania i testy przeprowadzone z ludźmi w wielu od 40-tego do 90-tego roku życia przez Waltera Fronterę (1988) oraz dr Marię Fiatarone i dr Miriam Nelson z Tufts University (1994) dowiodły, że trening siłowy przynosi fantastyczne rezultaty również u osób bardzo podeszłych. Do tej pory ponad 40 programów badawczych wykazało, że trening siłowy:

• pozwala zwiększyć siłę i masę mięśni
• zwiększa wytrzymałość
• poprawia ruchomość
• zmniejsza ryzyko osteoporozy, raka jelita grubego i cukrzycy
• ułatwia redukcję i kontrolę wagi
• zwiększa przemianę materii w spoczynku
• łagodzi depresję
• poprawia sen

Przyjmujmy zatem do klubów naszych starszych klientów z uśmiechem i radością, zapewniając im profesjonalną opiekę i dobrą zabawę, a także pamiętając, że starzy będziemy wszyscy.

Aleksandra Zarębska
Body Life

www.fit.pl