Myśląc o zdrowym rozwoju naszych pociech, postarajmy się znaleźć czas na wspólne zabawy ruchowe na świeżym powietrzu, które stanowią między innymi doskonałą stymulację do rozwoju prawidłowej postawy naszych dzieci. Jak pisałam w poprzednim odcinku, nawyki prawidłowej postawy oraz zapał do ćwiczeń i zabaw ruchowych, wyniesione z dzieciństwa procentują na całe dorosłe życie. W poprzednim odcinku opisałam najistotniejsze zmiany w początkach rozwoju postawy od narodzenia, poprzez okres noworodka, do okresu przedszkolnego. W kolejnym, następującym po nim okresie szkolnym należy zwrócić uwagę na dwa tak zwane „ okresy krytyczne posturogenezy”, gdyż właśnie w tych okresach powstaje najwięcej wad postawy u naszych dzieci.
Pierwszy okres krytyczny przypada na wiek 6-7 lat i związany jest ze zmianą trybu życia dziecka. Zasadnicza istota tej zmiany tkwi w przejściu ze swobodnego, indywidualnie regulowanego przez dziecko reżimu ruchu – czyli wysiłku i odpoczynku, w narzucony przez szkolne wymagania kilkugodzinny system przebywania w pozycji siedzącej, często niestety niepoprawnej.
Dlatego szczególnie w tym okresie niezwykle ważna jest dbałość o zapewnienie dziecku właściwych warunków życia, pracy i wypoczynku. Z uwagi na fakt, iż zajęcia wychowania fizycznego nie zawsze wyrównują mankamenty tego okresu (po prostu godzin w-f jest za mało, w stosunku do potrzeb ruchowych dzieci) wskazane byłyby ćwiczenia profilaktyczne, szczególnie dla dzieci wiotkich, o słabszej muskulaturze, podatniejszych na wszelkie przeciążenia. Już zastąpienie klasycznego krzesła przy odrabianiu lekcji piłką fitball, dobraną do wzrostu dziecka (podczas siedzenia: kąt uda - podudzie, co najmniej 90°) może przynieść pozytywne efekty. Piłkę można wykorzystać do wspaniałych zabaw i ćwiczeń od równoważnych, przez relaksujące (np. leżenie tyłem na piłce), po wzmacniające, czy angażujące układ krążenia dziecka (np. skoki na piłce skoczek, czy wyścigi).
[-------]
Drugi okres krytyczny posturogenezy związany jest ze skokiem pokwitaniowym (dziewczęta: 11-13 lat, chłopcy:13-14 lat). Okres ten charakteryzuje się intensywnym przyrostem długości kończyn dolnych i tułowia, a co za tym idzie, zamianą proporcji ciała oraz dotychczasowego układu środków ciężkości. Brak jednoczesnego pokrycia tych zmian siłą mięśniową (szczyt przyrostu siły mięśniowej następuje około 14 miesięcy po szczycie wzrostu wysokości i około 9 miesięcy po szczycie wzrostu ciężaru ciała), nieadekwatność dotychczasowego czucia i nawyku postawy do zmieniających się warunków morfologicznych stwarzają sytuacje, w której rozwój lub pogłębianie się istniejących wad jest szczególnie częste. Obserwujemy w tym okresie np. u dziewcząt tendencje do ukrywania rozwijających się piersi poprzez wysuwanie barków do przodu i zaokrąglanie pleców. Obciążenie programem szkolnym i długotrwale przebywanie w pozycji siedzącej (często niewłaściwej) nie tylko podczas odrabiania lekcji, również podczas nadużywanego czasu przy komputerach i TV, pogarszają tę sytuację.
W świetle powyższych uwag profilaktyka i wyrównanie ruchem stają się oczywiste. Jednocześnie, należy wiedzieć, iż do okresu zakończenia wzrostu istnieje zawsze szansa na wyrównanie wszelkich odchyleń w rozwoju postawy, po jego zakończeniu niestety znacznie maleje.
Zachęcam, zatem do wspólnych ćwiczeń i zabaw z dziećmi. Na zdjęciach prezentujemy przykładowe ćwiczenia: pociąg na piłkach skoczkach wspaniałych do zabawy na świeżym powietrzu, jak i w domu – trzymamy "prosty kręgosłup", równowaga z jedną nogą w górze, trzymając piłkę lub nie - tu można robić zawody, kto dłużej ustoi. Balansowanie na piłkach, np. leżąc na brzuchu jak „kosmonauci” lub na plecach. Bądź skoki na krótkim dystansie na piłce. Zatem do dzieła.
dr Jolanta Ignaszewska-Kühbauch
www.fit.pl
