Kultura a dobrostan
W 2023 roku przynajmniej jedną książkę przeczytało 43 proc. Polaków. Jak wynika z badań Biblioteki Narodowej i CBOS, niemal połowa Polaków była przynajmniej raz w kinie, a 42 proc. uczestniczyło w koncertach. Choć wskaźniki te wzrosły nieznacznie w porównaniu do 2022 roku, to już teraz możemy mówić o widocznych korzyściach płynących z kontaktu z kulturą.
– Nasz dobrostan składa się z bardzo wielu elementów: to poczucie bezpieczeństwa, przynależności, tożsamości, poczucie sensu tego, co robimy. Uczestnictwo w szeroko rozumianej kulturze, zarówno bierne, czyli np. pójście do kina, teatru czy opery, jak też bardziej czynne, jak czytanie książek czy hobby o charakterze artystycznym, może mieć wpływ na to, w jaki sposób postrzegamy nasze życie i jak się w tym życiu czujemy – mówi dr Joanna Sanetra-Szeliga.
Wyniki badań
Analiza danych z Europejskiego badania warunków życia ludności EU-SILC przeprowadzonego przez GUS w 2022 roku, przeprowadzona przez dr Sanetrę-Szeligę, pokazuje, że osoby zadowolone z życia częściej korzystają z kultury. Wśród zadowolonych ze swojego życia, 61,3 proc. czyta książki, podczas gdy w grupie niezadowolonych jest to tylko 46 proc. Czytanie książek jest również powszechne wśród osób zadowolonych ze swojego zdrowia (66 proc.), tych, którzy uważają, że ich działania mają sens (72 proc.), oraz optymistów (71,3 proc.).
Osoby czytające książki częściej deklarują szczęście (67 proc.) i rzadziej czują się samotne (59,4 proc.) w porównaniu do osób nieczytających (32,2 proc. szczęśliwych i 38,7 proc. samotnych). Podobne wyniki dotyczą osób chodzących do kina, teatru, opery czy odwiedzających galerie i muzea – czują się one mniej samotne i rzadziej mają poczucie wykluczenia społecznego.
Kultura a zdrowie
– Kultura może wpływać bezpośrednio lub pośrednio na to, w jaki sposób postrzegamy nasze życie. Są na przykład badania prowadzone na pacjentach, którzy mieli okazję korzystać z różnego typu wydarzeń o charakterze kulturalnym podczas pobytu w szpitalu. Te badania pokazywały, że to bardzo pozytywnie wpływało na postrzeganie ich stanu zdrowia – dodaje konsultantka Urzędu Statystycznego w Krakowie.
Aktywne uczestnictwo
Zaskakujące są deklaracje osób mających hobby o charakterze artystycznym. Tylko co trzecia z nich deklaruje poczucie szczęścia przez cały czas lub większość dni. Okazuje się, że większe poczucie zadowolenia z życia przynosi bardziej aktywne uczestnictwo w kulturze, jak zapisanie się do chóru, gra na gitarze czy malowanie.
– Większą satysfakcję z życia, większe poczucie osiągnięcia czegoś dałoby nam czynne wzięcie udziału w kulturze – zapisanie się do chóru, gra na gitarze, malowanie, ale i aktywne korzystanie z festiwali, czegoś, co wymaga od nas wstania z kanapy i spędzania czasu z ludźmi. Badanie potwierdza, że poczucie szczęścia jest skorelowane z kontaktami międzyludzkimi. Wyjście na festiwal, wyjście z przyjaciółmi do teatru to jest coś, co może nam dać większe poczucie zadowolenia z życia – podkreśla dr Sanetra-Szeliga.
Korzystanie z kultury w Polsce
Z badania „Aktywności i doświadczenia Polaków w 2023 roku” CBOS wynika, że tylko niecała połowa Polaków przynajmniej raz była w kinie, a 42 proc. na koncercie. Wizytę w galerii czy muzeum deklaruje 32 proc. badanych, a w teatrze – 22 proc. Wyższe ceny biletów do teatru i na koncerty mogą być jedną z przyczyn niższej frekwencji w tych miejscach.
– Polacy są raczej na końcach europejskich rankingów korzystania z kultury. Nie czytamy tak dużo jak inne społeczeństwa, rzadziej chodzimy do kina czy teatru, co może mieć poniekąd związek z kosztami. Aczkolwiek trudno powiedzieć, czy to rzeczywiście ma takie znaczenie, dlatego że badania uczestnictwa w kulturze pokazują, że ludzie nie rezygnują z kultury ze względów finansowych, ale raczej dlatego, że ich to nie interesuje – wyjaśnia ekspertka.
Korzystanie z kultury, zarówno bierne, jak i czynne, ma ogromny wpływ na nasze samopoczucie i poczucie szczęścia. Dlatego warto zainwestować czas i środki w uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych, co może przynieść nam nie tylko satysfakcję, ale i poprawić jakość życia.
