Jak organizm funkcjonuje jesienią?
Jesień wyzwala w naszym organizmie wiele zmian fizjologicznych, czyli takich, które dzieją się całkowicie naturalnie:
1. Stopniowo zmniejszająca się ilość promieni słonecznych wzmaga w mózgu wydzielanie melatoniny, czyli hormonu, przez który robimy się coraz bardziej ospali.
2. Pojawia się jesienny spadek nastroju potęgowany przez zmniejszoną produkcję serotoniny, która sprawia, że coraz częściej odczuwamy smutek i przygnębienie.
3. Powracają choroby skórne, których objawy minimalizowało muśnięcie skóry przez słońce, a jesienne rozchwianie temperatur i wzrost wilgotności powietrza zwiększa częstotliwość alergii i sezonowych infekcji.
4. Wrześniowy stres związany z powrotami do pracy i szkoły przekłada się na obniżenie odporności naszego organizmu.
Przebadaj się na jesień!
Jakby nie patrzeć, efekty wywołane przez jesień mają wyłącznie negatywny wydźwięk. Na szczęście mamy do dyspozycji badania, które pozwolą ocenić, jak pracuje nasz organizm:
Morfologia.
To badanie, w którym elementy morfotyczne krwi podlegają zarówno ilościowej jak i jakościowej ocenie. Jego wynik wnosi wiele istotnych informacji na temat ogólnej kondycji organizmu, niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii oraz etiologii toczących się infekcji. Pozwala także na wykluczenie chorób hematologicznych lub zaburzeń odporności.
Glukoza i lipidogram.
Pomiar stężenia glukozy i poszczególnych składowych lipidogramu charakteryzują metabolizm węglowodanów i lipidów:
- wysokie stężenie glukozy na czczo najczęściej wynika z cukrzycy, czyli podstępnej, obarczonej szeregiem powikłań choroby metabolicznej
- nieprawidłowy wynik lipidogramu świadczy z kolei o dyslipidemii, czyli zaburzeniu, które nadal stanowi najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu krążenia (choroby niedokrwiennej serca, udaru mózgu, choroby tętnic obwodowych).
Kreatynina z eGFR.
Pomiar stężenia kreatyniny wraz z wyliczeniem wskaźnika filtracji kłębuszkowej (eGFR) jest badaniem, które ocenia funkcję nerek. Wzrostowi stężenia kreatyniny we krwi, towarzyszy zawsze spadek wartości eGFR co przemawia za zmniejszającą się liczbą czynnych nefronów (jednostek filtrujących), wynikającą z choroby upośledzającej wydolność narządu.
ALT (aminotransferaza alaninowa).
Oznaczenie aktywności tego enzymu wątrobowego umożliwia rozpoznawanie, różnicowanie i ocenę ciężkości chorób wątroby. Stosowane jest w diagnostyce ostrych i przewlekłych stanów zapalnych wątroby. Najistotniejszą przyczyną wzrostu poziomu ALT we krwi są ostre choroby zapalne wątroby, natomiast najwyższy wzrost obserwowany jest w przypadku toksycznego lub niedokrwiennego uszkodzenia wątroby.
TSH (hormon tyreotropowy).
Pomiar stężenia tego hormonu jest najczulszym badaniem, które wykrywa zaburzenia czynności tarczycy (łącznie z zaburzeniami bezobjawowymi) oraz umożliwia monitorowanie i ocenę skuteczności leczenia niedoczynności i nadczynności tarczycy.
Białko C-reaktywne (CRP).
To niespecyficzny wskaźnik stanu zapalnego, którego stężenie wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej, po urazach, ale także w przebiegu przewlekłych chorób zapalnych jak RZS i nieswoiste zapalne choroby jelit oraz w chorobach nowotworowych.
Jesienna dawka zdrowia.
10 października 2022 r. rozpoczęła się akcja edukacyjno-profilaktyczna pt. „Jesienna dawka zdrowia”, która jest już 18. kampanią organizowaną przez ogólnopolską sieć laboratoriów medycznych Diagnostyka.
