Krótkowzroczność u dzieci: co warto wiedzieć?

Krótkowzroczność staje się coraz powszechniejszą wadą wzroku wśród dzieci i młodzieży. Jedną z głównych przyczyn tej wady jest nadmierne wydłużenie osiowe gałki ocznej. Krótkowzroczność objawia się niewyraźnym widzeniem odległych obiektów i, jeśli nie jest kontrolowana, może szybko postępować, zwiększając ryzyko rozwoju poważnych chorób oczu w przyszłości. Ponieważ nie można jej cofnąć ani wyleczyć, diagnoza krótkowzroczności stanowi dla wielu rodziców jedno z pierwszych poważnych wyzwań zdrowotnych. Co się dzieje po usłyszeniu tej diagnozy? Jakie konsekwencje niesie ona dla przyszłości dziecka? I co najważniejsze – jak skutecznie powstrzymać jej postęp?
Aleksandra Załęska
2024-09-30 11:35
Udostępnij
Krótkowzroczność u dzieci: co warto wiedzieć?

Co robić po diagnozie krótkowzroczności?

Gdy u dziecka stwierdza się krótkowzroczność, zazwyczaj koryguje się ją za pomocą okularów ze standardowymi soczewkami jednoogniskowymi, znanymi jako „minusy”. Takie soczewki poprawiają ostrość widzenia, ale nie hamują progresji krótkowzroczności. Dlatego sama korekcja to tylko część rozwiązania. Ważne jest również wprowadzenie działań mających na celu spowolnienie postępu wady, znanych jako „kontrola krótkowzroczności”. Proces ten polega na wczesnym rozpoznaniu oraz opracowaniu planu terapeutycznego, który nie tylko poprawi widzenie, ale także zminimalizuje rozwój wady.

Niekontrolowany rozwój krótkowzroczności zwiększa ryzyko wystąpienia poważnych schorzeń, takich jak zaćma, jaskra czy odwarstwienie siatkówki. Ryzyko tych chorób wzrasta z wiekiem oraz stopniem krótkowzroczności. Dlatego wczesna diagnoza i wdrożenie odpowiednich działań terapeutycznych są kluczowe dla długoterminowego zdrowia oczu dzieci – tłumaczy Sylwia Kijewska, optometrystka i ekspertka Hoya Lens Poland.

Metody kontroli krótkowzroczności

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, istnieje kilka skutecznych metod kontroli krótkowzroczności, których efekty potwierdzono badaniami klinicznymi. Metody te można podzielić na dwie główne grupy: optyczne i farmakologiczne. Do metod optycznych należą twarde soczewki ortokeratologiczne zakładane na noc oraz okulary z soczewkami wykorzystującymi technologię rozogniskowania krótkowzrocznego na siatkówce. Metody farmakologiczne obejmują stosowanie atropinizacji, czyli regularne podawanie kropli z atropiną o niskim stężeniu (0,01 – 0,05 proc.).

Jak wybrać odpowiednią metodę kontroli krótkowzroczności?

Rodzice powinni skonsultować wybór konkretnego rozwiązania z wykwalifikowanym specjalistą, który dobierze metodę do indywidualnych potrzeb dziecka. Przy wyborze należy kierować się skutecznością potwierdzoną badaniami klinicznymi opublikowanymi w recenzowanych czasopismach naukowych. Kluczowe jest, aby badania dotyczyły konkretnego produktu lub technologii.

Profilaktyka: jak dbać o wzrok na co dzień?

Po wdrożeniu odpowiedniej metody kontroli krótkowzroczności ważne jest dbanie o zdrowie oczu dziecka poprzez profilaktykę. Codzienne nawyki mają znaczący wpływ na spowolnienie postępu wady oraz ogólną kondycję wzroku.

Badania pokazują, że dzieci spędzające więcej czasu na świeżym powietrzu i w naturalnym świetle są mniej narażone na rozwój krótkowzroczności. Wzrok ludzki ewolucyjnie przystosowany jest do patrzenia w dal; nasi przodkowie prowadzili koczowniczy tryb życia, obserwując otoczenie i wypatrując zagrożeń. Patrzenie w dal nie obciąża mięśni akomodacyjnych oczu, co jest dla nas naturalne. Niestety, nowoczesne technologie sprawiają, że skupiamy wzrok na bliskich odległościach.

Czas spędzany na zewnątrz sprzyja zdrowemu rozwojowi gałki ocznej, a regularne przerwy od pracy wzrokowej na bliskich odległościach są niezbędne dla higieny wzrokowej. Przykładem może być zasada 20-20-20: co 20 minut robimy 20-sekundową przerwę, podczas której patrzymy na obiekt oddalony o około 6 metrów.

Im więcej takich przerw, tym mniejszy wysiłek układu wzrokowego, co przekłada się na mniejsze ryzyko wystąpienia krótkowzroczności u dziecka. Dodatkowo, przebywanie na świeżym powietrzu przez co najmniej 2 godziny dziennie w naturalnym świetle może opóźnić pojawienie się krótkowzroczności, nawet u dzieci z obciążeniem genetycznym – dodaje Sylwia Kijewska, ekspertka Hoya Lens Poland.

Nie lekceważ krótkowzroczności: umów dziecko na badanie wzroku

Wczesne wykrycie krótkowzroczności jest kluczowe dla spowolnienia postępu wady i zapobiegania poważniejszym problemom w przyszłości. Jeśli zauważysz u swojego dziecka trudności z widzeniem odległych obiektów, mrużenie oczu, bóle głowy lub zmęczenie wzroku, jak najszybciej umów wizytę u specjalisty.

Nawet bez wyraźnych objawów, rutynowe badania wzroku są istotne dla wczesnego rozpoznania krótkowzroczności. Czekanie na konkretne symptomy może być szkodliwe, ponieważ dzieci często nie zdają sobie sprawy z problemów ze wzrokiem. Badanie wzroku powinno odbywać się w pierwszym roku życia dziecka, przed rozpoczęciem przedszkola i szkoły, a następnie przynajmniej raz w roku. W przypadku zdiagnozowanej wady wzroku wizyty powinny odbywać się co 6 miesięcy lub zgodnie z zaleceniami specjalisty.

Najlepiej łączyć wizyty u okulisty i optometrysty. Okulista oceni stan zdrowia oczu i przeprowadzi badania z użyciem kropli rozszerzających źrenice, co pozwoli na dokładniejsze zbadanie wzroku. Optometrysta z kolei sprawdzi ostrość widzenia oraz dobierze odpowiednią korekcję. Inwestując czas w regularne badania, dbamy o przyszłość i komfort życia naszego dziecka – podsumowuje Sylwia Kijewska, ekspertka Hoya Lens Poland.