Zamiast szkolnej rzeczywistości - dzieciństwo na oddziale onkologicznym

Białaczki, chłoniaki, nowotwory ośrodkowego układu nerwowego należą do najczęściej diagnozowanych schorzeń nowotworowych u dzieci. 15 lutego obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Nowotworów Dziecięcych, przypominający o wyzwaniach, przed którymi stają mali pacjenci i ich rodziny.
Aleksandra Załęska
2025-02-14 13:49
Udostępnij
Zamiast szkolnej rzeczywistości - dzieciństwo na oddziale onkologicznym

Nowotwór zamiast beztroskiego dzieciństwa

Każdego roku w Polsce nowotwór rozpoznawany jest u 1100-1200 dzieci. To tak, jakby 48 klas szkolnych trafiło na oddział onkologiczny. Dla tych dzieci codzienna rzeczywistość zmienia się diametralnie - zamiast szkolnych ławek są szpitalne sale, zamiast zabaw z rówieśnikami - długie i wymagające leczenie. Kluczową rolę odgrywa nie tylko skuteczna terapia, ale także stworzenie warunków, które pozwolą dzieciom i ich bliskim przetrwać ten trudny czas.

Nowotwory u dzieci uznawane są za choroby rzadkie, jednak rozwijają się szybko. Na szczęście, dzięki postępom medycyny, ponad 80% małych pacjentów ma szansę na wyleczenie. W przypadku ostrej białaczki limfoblastycznej skuteczność terapii sięga nawet 90%, a wyniki leczenia w Polsce są lepsze niż w wielu krajach Europy Zachodniej.

Najczęstsze nowotwory u dzieci

Najczęściej diagnozowane nowotwory u dzieci to:

  • białaczki (26%),

  • nowotwory ośrodkowego układu nerwowego (22%),

  • chłoniaki (16%).

Nowotwory krwi stanowią 42% wszystkich przypadków. W leczeniu stosuje się m.in. chemioterapię, radioterapię, leczenie chirurgiczne (w przypadku guzów litych), terapie celowane oraz immunoterapię. W Polsce działa 20 ośrodków onkologii dziecięcej, a w przypadku nowotworów krwi jedyną szansą na wyleczenie może być przeszczepienie szpiku.

Przeszczepienie szpiku - szansa na życie

Białaczka to jeden z najczęstszych nowotworów u dzieci. Rozwija się dynamicznie, ale wcześnie wykryta daje duże szanse na wyleczenie. Czasem koniecznym etapem terapii jest przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych. Allogeniczne przeszczepy od dawcy spokrewnionego lub niespokrewnionego wykonywane są w sześciu wyspecjalizowanych ośrodkach w Polsce.

Jak podkreśla dr Tigran Torosian, hematolog i Dyrektor Medyczny Fundacji DKMS, jedynie 25% pacjentów znajduje zgodnego dawcę wśród rodziny, pozostali muszą liczyć na rejestry niespokrewnionych dawców. W 2024 roku Fundacja DKMS przekazała 2319 donacji szpiku dla pacjentów pediatrycznych.

Szpitalna codzienność - walka o normalność

Pierwsze urodziny Ludwika nie odbyły się w domu, lecz na oddziale hematoonkologicznym. Chłopiec trafił do szpitala z ostrą białaczką szpikową. Dzięki zaangażowaniu personelu przygotowano dla niego urodzinową niespodziankę - kartki od innych dzieci, tort i życzenia od lekarzy. Mama Ludwika, Pani Agata, podkreśla, że szpital to nie tylko miejsce leczenia, ale również przestrzeń, w której toczy się codzienne życie.

  • Dzieci bawią się w świetlicy, rysują, grają w gry planszowe. To namiastka normalności w trudnej rzeczywistości.

Podczas leczenia Ludwik przebywał głównie w izolacji, a rodzina musiała dostosować się do nowej rzeczywistości.

  • Dla naszego starszego syna, Leona, rozłąka była trudna. Staraliśmy się jednak stworzyć Ludwikowi jak najlepsze warunki. Zabraliśmy do szpitala jego ulubione zabawki i kocyki, by czuł się bezpieczniej.

Fundacja DKMS - wsparcie dla małych pacjentów

Szpitale hematoonkologiczne stają się dla wielu dzieci drugim domem. Ważne jest nie tylko leczenie, ale także komfortowe warunki pobytu. Fundacja DKMS od lat wspiera ośrodki onkologiczne, dostarczając nowoczesny sprzęt medyczny, pompy infuzyjne czy specjalistyczne łóżka. W ramach Programu Rozwoju Polskiej Transplantologii i Wsparcia Pacjentów Fundacja wyposaża również szpitale w pokoje socjalne, kuchnie i świetlice, by dzieci i ich rodziny miały lepsze warunki podczas leczenia.

Jak podkreśla dr hab. Marzena Samardakiewicz, prof. UM w Lublinie, kluczowe jest stworzenie otoczenia, które sprawi, że szpital stanie się miejscem bardziej przyjaznym dla dzieci.

  • Dziś wiele oddziałów jest kolorowych, dostosowanych do potrzeb małych pacjentów, a terapia to nie tylko leczenie, ale też wsparcie psychologiczne i aktywności pomagające dzieciom odnaleźć się w nowej rzeczywistości.

W 2025 roku Fundacja DKMS kontynuuje kampanię #PomóżOdzyskaćNormalność, przeznaczając 1,5% podatku na poprawę warunków leczenia w 10 szpitalach.